Ngày Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 âm lịch hàng năm và mang đậm màu sắc truyền thống, phù hợp với tâm lý cũng như cuộc sống thường nhật của người dân nước Việt. Nếu theo nghĩa chữ Hán "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh thì vào ngày mùng 3/3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.
Trong ngày lễ này, người Việt thường làm bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội để dâng lên bàn thờ gia tiên.
Hai thứ bánh trôi và chay đều làm từ bột gạo nếp thơm. Bánh trôi nặn viên nhỏ, ngoài trắng, trong nhân đường đỏ, thả luộc trong nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra vừa chín tới. Còn bánh chay thì nặn tròn dẹt, không nhân, đặt vào bát nhỏ, khi ăn đổ nước đường lên trên.
Tết Hàn thực của người Việt là dịp để con cháu về với gia đình đi tảo mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình.
Cả hai loại bánh đều được làm từ bột gạo nếp thơm, là thành quả lao động vất vả dâng lên ông bà tổ tiên, là hình ảnh thể hiện rõ nhất nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc Việt Nam cùng với các loại bánh truyền thống khác như bánh chưng, bánh giầy,...
Đặc biệt, hình ảnh những chiếc bánh trôi, bánh chay tròn vo, trắng bóc xếp đầy cạnh nhau trên đĩa còn mang hàm ý tưởng nhớ tới sự tích “mẹ Âu Cơ cùng bọc trăm trứng”.
Bánh trôi tượng trưng cho 50 quả trứng nở thành 50 người con theo Âu Cơ lên rừng, bánh chay tượng trưng cho 50 quả trứng trở thành 50 người con theo cha Lạc Long Quân xuống biển, mở mang bờ cõi, xây dựng đất nước, đem lại cuộc sống ấm no. Chính vì vậy người dân Việt mới sử dụng hình ảnh bánh trôi, bánh chay để bày tỏ lòng thành, tiếp nối truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công lao của ông bà, tổ tiên vào dịp Tết Hàn Thực.
Để hoạt động trải nghiệm “Bé vui Tết Hàn Thực” của các con thật sự ý nghĩa, các cô giáo đã chuẩn bị nguyên liệu hết sức chu đáo từ những viên đường phên làm nhân xinh xinh vuông vắn, những đĩa bột nếp trắng mềm dẻo. Được sự hướng dẫn và giúp đỡ của các cô giáo, các con được tham gia vào việc nhào bột, nặn bánh, nhồi nhân bánh. Đó dường như là một điều hết sức mới mẻ, thú vị và ý nghĩa đối với các bạn nhỏ. Các con tham gia vào hoạt động trải nghiệm với niềm vui phấn khởi, hứng thú và hào hứng. Sau khi nặn xong những viên bánh trôi nước tròn trịa, xinh xắn các con đều tỏ ra tự hào và thích thú. Cô giáo giúp các con luộc bánh, và thành quả cuối cùng là những đĩa bánh trôi nước thơm mùi bột nếp, mùi đường phên, mùi thoang thoảng của gừng trong nước dùng. Các con được thưởng thức món bánh trôi nước mình tự làm ra vô cùng hấp dẫn trong niềm vui, niềm tự hào về bản thân.
Qua hoạt động kỹ năng thực hành làm bánh trôi, các bé trường mầm non Sơn Ca đã có thêm kiến thức, kỹ năng về nội dung này. Các bé cũng được trải nghiệm kỹ năng thực hành cuộc sống một cách thiết thực, đặc biệt, các bé càng thêm háo hức mỗi khi đến trường để được tham gia vào các hoạt động vô cùng lý thú và bổ ích, qua đó các bé ngày càng thêm yêu trường, yêu lớp của mình hơn nữa. Cũng chính từ những hoạt động tập thể vô cùng hữu ích này, mà các bậc phụ huynh ngày càng tin tưởng, trân trọng và gửi trọn niềm tin với các cô giáo và nhà trường.
Nguyễn Thị Nhũ